Maria Montessori ( 1952- 1870)
Maria Montessori urodziła się 31 sierpnia 1870 roku we Włoszech w Chiaravalle, zmarła 6 maja 1952 , w wieku 82 lat w holenderskiej, nadmorskiej miejscowości Noordvijk. Gdy Maria miała kilka lat rodzina przeniosła się do Rzymu. Rodzice dbali, aby Maria od najmłodszych lat uczyła się otwartości na drugiego człowieka i wrażliwości na ludzkie nieszczęście. Mała Maria przyzwyczajona była do pomagania innym, razem z mamą szyły ubrania dla ubogich, robiły odzież na drutach, opiekowała się niepełnosprawną koleżanką z sąsiedztwa. W takim otoczeniu, u boku swoich rodziców wyrosła na niezwykle silną i inteligentną osobę.
Naukę rozpoczęła w rzymskiej szkole publicznej w wieku sześciu lat. Ze szkoły zapamiętała przede wszystkim tłumienie aktywności uczniów i trzymanie ich w ciągłym bezruchu. Maria była bardzo pilną uczennicą, szybko się uczyła, bardzo dużo czytała. Kierując się swoimi ówczesnymi zainteresowaniami zaczęła uczęszczać do szkoły technicznej, pragnęła zostać inżynierem. Lata szkoły średniej były szczególne, wtedy bowiem Maria wybrała szkołę do której uczęszczali głównie chłopcy.
W latach 1890 -1992 Maria wstąpiła na Uniwersytet Rzymski, pilnie studiując matematykę i nauki przyrodnicze, jej marzeniem było podjęcie studiów medycznych. W tym czasie przywilej studiowania medycyny należał do płci męskiej, ale ze względu na doskonałe wyniki w nauce i wyniki egzaminów pozwolono Marii na studiowanie. Należała do niezwykle pilnych studentów, wzbudzała szacunek swoją obowiązkowością, pracowitością, talentem i zdolnościami. W 1896 roku jako pierwsza kobieta we Włoszech obroniła pracę doktorską z zakresu psychiatrii, otrzymała dyplom lekarza medycyny i chirurgii. Marię zaproszono na międzynarodowy kongres kobiet w Berlinie, na którym wygłosiła referat na temat równouprawnienia kobiet.
Doceniając jej osiągnięcia zaproponowano jej stanowisko asystenta w szpitalu San Giovanni przy Uniwersytecie Rzymskim, w którym rozpoczęła praktykę lekarską. W szpitalu skupiła się na obserwacji dzieci niepełnosprawnych. Badając problem edukacji dzieci chorych zwróciła uwagę na rolę otoczenia, w jakim żyją dzieci i konieczność edukacji dzieci psychicznie chorych. Stworzyła koncepcję „przygotowanego otoczenia”, która jest jednym z podstawowych warunków dobrej edukacji dzieci
W latach 1996 – 1901 Montessori z własnej inicjatywy podjęła studia pedagogiczne, psychologiczne i antropologiczne w celu nabycia wszechstronnej wiedzy o dziecku, jego rozwoju i wychowaniu . Czytała książki francuskich naukowców Jeana Itarda, Edouarda Séguina, którzy opracowali szereg ćwiczeń wspomagających rozwój umysłowy dzieci. Stawała się powoli wychowawcą – nauczycielem.
W roku 1900 roku w Rzymie Montessori objęła kierownictwo w Instytucie Metodyczno – Pedagogicznym ze szkołą modelową dla kształcenia nauczycieli do pracy z dziećmi upośledzonymi. W szkole eksperymentowała z nowymi pomocami, opracowała również swoją metodykę pisania i czytania. To tutaj Maria Montessori odniosła swój pierwszy, przełomowy sukces, jej niepełnosprawni wychowankowie podeszli do egzaminu obowiązującego dla dzieci zdrowych i zdali go z wynikiem lepszym od dzieci zdrowych. To wydarzenie zostało wielokrotnie opisane we włoskiej prasie jako „pierwszy montessoriański cud”.
Maria Montessori zaczęła interesować się coraz bardziej możliwościami wychowania i kształcenia każdego dziecka. Taka okazja pojawiła się w roku 1907. W ubogiej dzielnicy rzymskiej San Lorenzo/ św. Wawrzyńca powołano świetlicę dla dzieci z rodzin robotniczych. Kierownictwo powierzono Montessori. Dnia 6 stycznia 1907 roku nastąpiło uroczyste otwarcie Casa dei Bambini czyli Domu Dziecięcego dla kilkudziesięciu zaniedbanych dzieci w wieku 2 – 6 lat. Było to dla Montessori ogromne wyzwanie.
Montessori spędzała w Casa dei Bambini każdą wolną chwilę, wyposażała placówkę w meble oraz materiały dostosowane do potrzeb dzieci, przygotowywała opiekunki do pracy z dziećmi i nowymi pomocami. Wprowadziła też, jako zasadę pedagogiczną obowiązującą w stosunku do dzieci, swobodny wybór materiałów dydaktycznych, dowolność miejsca i czasu pracy. Zniosła nagrody i kary. Ograniczyła czynności nauczyciela na rzecz samodzielności dzieci. Wprowadziła naukę czytania i pisania oraz podstawy matematyki. Po kilku tygodniach pobytu dzieci w placówce zaobserwowała zmiany zachodzące w ich zachowaniu; wzrastało zainteresowanie materiałem dydaktycznym, który wybierali częściej niż zabawki. Montessori zauważyła zafascynowanie dzieci ciszą i włączyła ją do swojego systemu wychowawczego w postaci tzw. „lekcji ciszy”. W Casa dei Bambini odkryła słynne zjawisko „polaryzacji uwagi”, które nazwała „kluczem do pedagogiki”; jeśli dziecko ma możliwość skoncentrowanej pracy w odpowiednio przygotowanym otoczeniu, przy wsparciu nauczyciela – ma szansę rozwijać się i stawać mądrym, dobrym, odpowiedzialnym człowiekiem.
Efekty i doświadczenia z pierwszego, rzymskiego przedszkola zaczęły utwierdzać Montessori, że szkoła powinna być dla dziecka. To dziecko musi samodzielnie myśleć, pytać, zdobywać doświadczenia, eksperymentować. To nie może być szkoła nauczania, biernego uczenia się wszystkiego na pamięć. Takiej szkoły sama doświadczyła w dzieciństwie i młodości . Szkoła musi być szkołą uczenia się, działania twórczego poszukiwania. Sukces Casa dei bambini był na skalę nie tylko włoską, ale i światową. Zaczęły powstawać nowe przedszkola, a później szkoły montessoriańskie. Efekty pedagogiki Marii Montessori, jakie zostały wdrożone w domu dziecięcym zaszokowały świat tamtych czasów, sama zaś Montessori stała się nauczycielem nauczycieli. Zrezygnowała z wykonywania zawodu lekarza i do śmierci poświęciła się nauczaniu jak mówiła o sobie „Nauczycielka nauczycieli –uczennica dzieci”.
W latach II wojny światowej przebywała na internowaniu wraz ze swoim synem w Indiach, w tych czasie wykształciła około 1500 nauczycieli, do dzisiaj w Indiach działa wiele placówek montessoriańskich
Za wybitne zasługi w dziedzinie edukacji, osobowość, talent między innymi Marię Montessori uhonorowano w 1923 roku w USA tytułem Doktora Honoris Causa, w 1949 roku we Francji Krzyżem Legii Honorowej, kilkakrotnie w wyniku działań na rzecz pokoju na świecie była nominowana do pokojowej nagrody Nobla m. in. w roku 1949.
„Prawdziwy pokój oznacza zwycięstwo sprawiedliwości i miłości między ludźmi;
oznacza lepszy świat, w którym panuje harmonia.”
Maria Montessori
Kontakt:
Adres:
ul. Nawojowska 9
33-300 Nowy Sącz
Telefon:
+48 18 442 32 83
+48 500 972 100
Email:
mp14@edu.nowysacz.pl
mp14nsacz@interia.pl
BIP
Stowarzyszenie
„Złota rybka”
Wersja
historyczna